Các loại thuốc bôi viêm da cơ địa và lưu ý khi sử dụng

03-11-2021

Viêm da cơ địa là một trong các bệnh da liễu có liên quan đến miễn dịch. Các nguyên nhân gây bệnh vẫn chưa được tìm ra nên việc chữa trị chủ yếu nhằm vào việc điều trị viêm da cơ địa.

Trong đó, việc sử dụng thuốc bôi ngoài da được các bác sĩ áp dụng phổ biến do tác dụng nhanh chóng lên vùng da bị tổn thương. Bài viết này sẽ giúp bạn tìm hiểu thêm những thông tin hữu ích về 2 loại thuốc bôi viêm da cơ địa thường gặp: Corticoid và thuốc Tacrolimus.

Các loại thuốc bôi viêm da cơ địa

Khi được chẩn đoán mắc viêm da cơ địa, người bệnh có thể được các chuyên gia da liễu chỉ định sử dụng một trong hai loại thuốc bôi viêm da cơ địa sau đây:

1. Corticoid

Corticoid là nhóm thành phần thuốc trị viêm da cơ địa có tác dụng hỗ trợ điều trị viêm, ngăn chặn phản ứng của hệ miễn dịch lên vùng da đang bị bệnh lý viêm da cơ địa tổn thương. Tuỳ mức độ nghiêm trọng của bệnh mà các bác sĩ sẽ kê toa liều lượng và tần suất sử dụng corticoid cho từng trường hợp khác nhau. Corticoid có tác dụng khá nhanh, chính vì thế, thành phần này thường được nhiều người chọn sử dụng trong việc điều trị. Thành phần này có thể được bào chế ở dạng: viên uống, dạng tiêm trực tiếp, dung dịch nhỏ giọt, dung dịch xịt mũi, và các loại kem bôi tại chỗ…

Bằng việc ức chế hoạt động của hệ miễn dịch, hoạt chất này còn được sử dụng để điều trị các bệnh da liễu khác, bao gồm: phát ban, viêm da, bệnh vẩy nến,… Tuy nhiên, thành phần này chỉ nên được sử dụng đúng theo hướng dẫn, không nên sử dụng lâu dài do có thể gây ra các tác dụng phụ không mong muốn.

Hiệu quả thuốc: làm giảm các triệu chứng của viêm da cơ địa như ngứa, sưng, mẩn đỏ, ngăn chặn các cơn bùng phát.

2. Tacrolimus

Tacrolimus là hoạt chất thuộc nhóm thuốc ức chế calcineurin, có tác dụng ức chế miễn dịch tại chỗ.

Hiệu quả thuốc: Không chỉ làm giảm mẩn ngứa, thành phần này còn có khả năng ngăn tiết dịch, sưng tấy. Cơ chế tác dụng của tacrolimus là ngăn hệ miễn dịch sản xuất ra các chất có thể kích thích phản ứng viêm và gây ra bệnh chàm. Đây là thành phần có thể sử dụng được cho cả người lớn và trẻ em trên 2 tuổi.

Mức độ an toàn của thuốc bôi viêm da cơ địa

1. Tác dụng phụ của corticoid

Tuy mang đến tác dụng điều trị với các loại bệnh viêm da nhưng thuốc bôi chứa thành phần corticoid lại có một số tác dụng phụ như:

Teo da, mỏng da
Sọc da
Mất sắc tố trên da
Mụn bọc
Đục thủy tinh thể
Tăng trưởng lông trên mặt

Những ảnh hưởng này có thể hồi phục nếu ngưng dùng corticosteroid. Tuy nhiên nếu thời gian sử dụng thuốc bôi càng lâu thì có thể gây ra vết rạn da vĩnh viễn. Bên cạnh đó, corticosteroid còn có thể gây ra các tác dụng phụ toàn thân hiếm gặp khi dùng ở liều cao liên tục và kéo dài hơn so với chỉ dẫn của bác sĩ.

Huyết áp cao
Mất canxi trong xương, dẫn đến loãng xương và gãy xương
Làm chậm sự phát triển ở trẻ em
Hội chứng Cushing (da mặt căng phồng) với các triệu chứng như tăng cân nhanh và dễ thay đổi tâm trạng.
Giữ muối trong cơ thể, chân sưng phù
Co giật, rối loạn tâm thần
Tăng tỷ lệ nhiễm trùng và làm giảm hiệu quả của vắc-xin

Vì các tác dụng phụ nguy hiểm kể trên, việc sử dụng corticoid trong điều trị các bệnh da liễu cần được người bệnh cân nhắc và tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng. Bạn không được tự ý mua các loại thuốc chữa viêm da cơ địa có chứa corticoid mà không có sự chẩn đoán và kê toa. Bên cạnh đó, cần tuân thủ nghiêm ngặt các hướng dẫn của bác sĩ khi sử dụng thuốc trị viêm da cơ địa để tránh các triệu chứng nguy hiểm.

2. Tác dụng phụ của tacrolimus

Cũng tương tự các hoạt chất khác, tacrolimus cũng có một số tác dụng phụ không mong muốn. Tuy nhiên, các triệu chứng này thường không kéo dài và ít gây ra những biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng sức khỏe người bệnh:

Tại vị trí thoa thuốc:

Cảm giác nóng rát da
Ngứa
Nhiễm trùng da

Ngoài vị trí thoa thuốc (rất hiếm gặp):

Triệu chứng giống cúm : Nhức đầu, sốt, ho
Hen suyễn
Phản ứng dị ứng

Các phản ứng ngứa, nóng rát thường chỉ xuất hiện trong một vài lần đầu sử dụng và có xu hướng giảm bớt và biến mất khi da đã thích ứng với việc sử dụng thuốc. Vì thế, các triệu chứng này không đáng quan ngại. Tuy nhiên, người bệnh nên liên hệ với bác sĩ điều trị khi nhận thấy các triệu chứng bất thường kéo dài.

Khi sử dụng lâu dài, tacrolimus là thuốc bôi trị viêm da cơ địa có xu hướng lành tính hơn so với corticoid. Các vùng da mỏng manh và nhạy cảm như mặt, mí mắt,… đều có thể sử dụng tacrolimus để chữa trị mà ít gây ra các kích ứng đáng kể. Bên cạnh đó, thành phần này còn có thể sử dụng cho cả trẻ nhỏ trên 2 tuổi. Không chỉ hỗ trợ điều trị ngắn hạn, tacrolimus còn có thể sử dụng dài hạn để phòng ngừa các cơn bùng phát mà không gây ra tình trạng tích lũy thuốc, gây nguy hiểm cho sức khỏe.

Những lưu ý khi sử dụng thuốc bôi trị viêm da cơ địa

Để hạn chế tác dụng phụ và kết quả điều trị như mong muốn, bạn hãy lưu ý những điều sau đây nhé:

Vệ sinh sạch sẽ tay và vùng cần điều trị trước khi bôi thuốc
Không dùng Tacrolimus lên vùng có vết thương hở
Tránh để thuốc tiếp xúc với mắt
Che chắn vùng da bị bệnh, không tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng mặt trời và bụi bẩn
Hạn chế sử dụng các chất tẩy rửa mạnh lên vùng da đang bị kích ứng
Chọn loại kem dưỡng ẩm dịu nhẹ, phù hợp với da nhạy cảm để bổ sung độ ẩm cho da
Không tắm bằng nước quá nóng hoặc quá lạnh. Tránh đi bơi trong thời gian sử dụng thuốc
Không nên băng kín vùng da cần điều trị, trừ khi có sự chỉ định từ bác sĩ.

Dù được chỉ định thành phần nào, người bệnh cũng nên tìm hiểu và tuân thủ nghiêm ngặt các hướng dẫn của bác sĩ để đặt hiệu quả chữa bệnh và tránh được các tác dụng phụ không mong muốn nhé.

*Nội dung bài viết không thay thế chẩn đoán chuyên khoa từ bác sĩ.

Xem thêm bài viết: